Zımnî Servis: Trump’a suikast teşebbüsü nedeniyle eleştirilen güvenlik kurumu
ABD’de başkanları korumakla görevli olan Saklı Servis, 13 Temmuz’da Donald Trump’a suikast teşebbüsü ile Amerikan kamuoyunda tartışılıyor. Thomas Matthew Crooks isimli suikastçının silahıyla miting alanına nasıl bu kadar yaklaşabildiği sorusu gündemde.
Eski Başkan Trump hayatına kast eden saldırıyı ufak sıyrıklarla atlattı.
Bugün Kongre’deki oturumda soruları yanıtlayan Bâtın Servis Yöneticisi Kimberly Cheatle, suikast teşebbüsünün “onlarca yıl sonra servisin en büyük başarısızlığı” olarak tanımladı.
ABD tarihinde 4 başkan uğradıkları suikast teşebbüslerinde hayatını kaybetti.
1963 yılında ABD Başkanı John F. Kennedy’nin üstü açık araçta vurularak öldürülmesi üzerine birçok komplo teorisi de üretildi.
Kurulduğu günden bu yana liderlere yapılan suikastlarla birçok defa dönüşüm geçiren Kapalı Servis’i inceledik.
Ne zaman kuruldu?
ABD’nin suikasta kurban giden ilk başkanı Abraham Lincoln ve sol tarafında yeni kurulan Saklı Servis’in ilk yöneticisi Allan Pinkerton
Gizli Servis, 1865 yılında Hazine Bakanlığı’na bağlı olarak kalpazanlıkla mücadele gayesiyle kuruldu. 1860’lar Amerikası’nda piyasaya çok fazla geçersiz para sokulmak isteniyordu.
Gizli Servis’in kurulmasını isteyen ise bir suikasta kurban gidecek Abraham Lincoln’du. Köleliğin kaldırılmasındaki rolü ile tarihe geçen Lincoln öldürüldüğünde başkanları korumak için özel bir güvenlik ünitesi şimdi yoktu.
Gizli Servis’in Amerikan başkanlarını muhafaza görevi ile yetkilendirilmesi ise tarihteki üçüncü liderin suikasta uğraması sonrası oldu.
1881 yılında James A. Garfield’ın akabinde 1901 yılında William McKinley’nin de bir davet sırasında suikasta uğraması sonrası Kongre, Zımnî Servis casuslarına müdafaa sorumluluğunu verdi. İlk yıllarda sadece iki ajan görevdeki başkanı koruyordu.
Yıllar geçtikçe başkan yardımcıları, aileler ve eski liderlere da muhafaza verildi, muhafaza ekibinin sayısı arttı.
Gizli Servis’in üniformalı ve sivil görev yapan 8 bin civarında çalışanı bulunuyor.
2024 itibariyle Zımnî Servis eski liderlerin 16 yaşına basmamış çocukları dahil, daimi olarak 34 kişiyi koruyor.
Kennedy Suikasti ve zırhlı araçlar
22 Kasım 1963 günü birçok Amerikalı’nın hala hafızalarında
Gizli Servis’in başkanlık kortejlerini güvenlik çemberine alması, atlı araçlara kadar uzanıyor. 1930’lı yılladan itibarense, liderler motorlu araçlar kullanmaya başladı ve zırhlı araçlar ilk defa devreye girdi.
Franklin D. Roosevelt’in camları kurşun geçirmez başkanlık aracı ünlü gangster Al Capone’dan ele geçirilerek Beyaz Saray’ın kullanımına verildi.
Ancak Başkan John F. Kennedy’nin Texas eyaletinde 1963 yılında uğradığı suikast sırasında kullandığı araç zırhlı değildi. Dahası Ford marka aracın üzeri de saldırı anında açıktı.
Amerikan halkının o anda nerede, ne yaptığını hatırlamasına atıfla ABD tarihine “Kennedy anı” olarak geçen olayda, Başkan JFK 46 yaşında öldürüldü.
Bu suikastın merkezinde olduğu JFK ve In the Line of Fire sinemalar benzeri büyük ilgi çekti.
Kennedy suikastı sonrası araç tamamen zırhlı hale getirilerek liderlerin kullanımına verildi.
Gizli Servis’in tarihindeki ‘en kötü gün’ olarak tanımlanan bu suikast sonrası, casuslar özel eğitimlerden geçirilmeye başlandı ve servis ‘elit’ bir kimliğe büründü.
Başkan Ronald Reagan’ın yaralı kurtulduğu 1981 yılındaki suikast teşebbüsünden 43 yıl sonra ilk defa Bilinmeyen Servis casusları Trump için kurşunlara siper oldu.
Trump’a suikast teşebbüsü nasıl tartışılıyor?
Thomas Matthew Crooks’un nasıl olup da Donald Trump’a 100 metreden biraz daha fazla mesafeye kadar yaklaşabildiği üzerine birçok soru soruluyor.
Yapılan hesaplamalar, saldırganın 135 metre aralıktan Trump’ı hedef aldığını gösteriyor.
Ortaya atılan tezlerden biri, güvenlik için daha fazla casusun talep edildiği fakat bunun sağlanmadığı istikametindeydi. Saklı Servis Sözcüsü Anthony Guglielmi bunun doğru olmadığını duyurdu.
Bir diğer iddia da Başkan Joe Biden’ın eşi Jil Biden’ın korunması için Bilinmeyen Servis kaynaklarının buraya kullanıldığına yönelikti ve bu iddia da yalanlandı.
Thomas Matthew Crooks, Trump’ı hedef aldığı çatıda keskin nişancı polisler tarafından vurularak öldürüldü.
Güvenlik üniteleri Crooks’un hangi sebeple Trump’ı öldürmek istediğini belirlemeye çalışırken, Bilinmeyen Servis ekseninde de bir iç inceleme yapılacak.
O incelemede bu sorulara karşılık verilmesi mümkün:
Birçok eski casus ve güvenlik yetkilisinin “ciddi bir hata” olarak isimlendirdiği olayla ilgili inceleme ön sonuçlarının yakın zaman içinde açıklanması bekleniyor.