İstanbul’da yeni deprem önlemleri: Asma katlara yasak geliyor, dükkân tadilatları ruhsata bağlanıyor

 İBB Genel Sekreter Yardımcısı, il plancısı Dr. Buğra Gökçe, “Bir kum saati ile yarışıyoruz. Büyük Marmara Depremi’nin eli kulağında. Zelzele değil, bina öldürür. Yapı stoğumuzu güzelleştirmek için çok vaktimiz yok. Yüzbinlerce canımızı bir sefer daha “Sesimi duyan var mı?” diye sorarken bulmamak için atmamız gereken çok adım var.” değerlendirmesini yaptı. Gökçe, İstanbul’da aldıkları zelzele tedbirleri kapsamındaki tekliflerinin kabul edilmesi halinde asma katlara yasak geleceğini, dükkân, işyeri ve gibi kullanımların birleştirilmesi ya da ayrılması yapının taşıyıcı sistemini etkileyen her türlü imalat bundan sonra yapı ruhsatına tabi tutulacağını duyurdu.

Gökçe, BirGün’de kaleme aldığı yazıda, “Türkiye bir sarsıntı ülkesi, nüfusumuzun yüzde 71’i sarsıntı riski olan bölgelerde yaşıyor. Hazırlık yapmamız, kentlerimizde zelzele güvenliğini artırmamız, yapı stoğumuzun da dayanıklılığını çok yüksek bir düzeye çıkartmamız lazım.” fikrini dile getirdi.

Gökçe’nin yazısından satır başları şöyle:

“Yaşanan sarsıntı sonrasında konteyner muhtaçlığının ne kadar büyük olduğu malum. Depremdensonra başlayan bu ihtiyacı karşılamak için 100 adetten fazla bağımsız kısım bulunan ya da 2000 metrekareden büyük parsellerde zelzele konteyneri konulmasını zarurî hale getiriyoruz. aynı şekilde Sarsıntı Toplanma Alanı, meydan ve park olarak belirlenmiş alanlarda tuvalet, kanalizasyon, foseptik, temiz su vb. temel gereksinimlerin altyapı imalatlarının tesis edilmesini de zarurî kılıyoruz. Böylece mümkün bir zelzeleden sonra halkımızın ihtiyaç duyacağı birtakım temel hizmetleri karşılayacak bir stok üreteceğiz.

6 Şubat sarsıntısında gördüğümüz çok önemli bir probleme daha müdahale ediyoruz. Teklifimizin kabulüyle dükkân, işyeri vei kullanımların birleştirilmesi ya da ayrılması benzeri yapının taşıyıcı sistemini etkileyen her türlü imalat bundan sonra yapı ruhsatına tabi tutulacak, bu yapılar periyodik bir şekilde denetlenecek ve tadilat ruhsatı düzenlemesi zarurî olacak.

12 Ağustos 2001 tarihinden önce yapılmış olan yapıların Türkiye Bina Zelzele Yönetmeliği koşullarına uygun hale getirilmemiş olanlarına yapı kullanma izin evrakı verilmesini yasaklıyoruz. Yapı kullanma müsaadesi olan yapılardaki sonsuz denetimsizliği de ortadan kaldıracağız. Teklifimizin yürürlüğe girmesi halinde yapı kullanma müsaadesi verilen yapıların her 5 yılda bir ruhsat ve eklerine uygunluğu Bakanlıkça belirlenen yol ve asıllar etrafında denetlenecek, böylelikle yapılarımızın inançlı olduğundan emin olacağız. Artık asma kat (yumuşak kat, kısa kolon etkisi) yasak olacak. Çıkma yapılamayacak. 2 kat sonrası tüm binalarda bodrum kat zarurî olacak. Daha çok ayrıntısı olan çok önemli bir çalışma…

Riskli yapıların yenilenmesi uzun süren ve maliyetli bir metot. Belli risk kümesindeki yapıların yenilenmesinin mümkün olmadığı hallerde, kısmen güçlendirilmesi, yapı stoğumuzun daha dirençli, zelzeleye daha hazır hale getirilmesi manasında son derece akılcı bir prosedür olarak görünüyor. Ülkemizde ilk defa “güçlendirme yönetmeliği” hazırlayarak Büyükşehir Belediye Meclisi’ne sunmamız da bu yüzden…

Sonsuz vaktimiz yok. Az vakitte çok ve büyük işler yapmak zorundayız. Yerel idarelerin yapı güçlendirilmesine destek olmak için bir mevzuata da kavuşması gerekiyor. Bu nedenle İstanbul Yapı Güçlendirme Yönetmeliği’ni hazırladık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin onayına sunulan yönetmeliğin kabulüyle riskli olduğu belirlenen ve güçlendirmeye uygun yapılarda talep edilmesi halinde kısmi ya da tamamen güçlendirme müsaadesi vermek mümkün olacak. Güçlendirme hesap ve projeleri Türkiye Bina Sarsıntı Yönetmeliği ve ilgi standartlara uygun olarak statik proje mükellifince hazırlanacak, güçlendirme imalatlarının denetimi yapı kontrol kuruluşlarınca yapılacak, güçlendirme müsaadesi alan yapılar çıkartılacak İstanbul Bina Denetim ve Muayene Temelleri doğrultusunda ilgili idarece 2 yılda bir denetim edilecek. Böylece İstanbul’umuzdaki yapı stoğunun riski de azaltılacak.

“İtimat denetime mani değildir.” Yapı stoğumuzun sağlığı daima kontrole ve kontrolün kalitesine bağlı. İstanbul Bina Muayene ve Denetim Asılları Çalışması ile kontrol kalitemizi günün gereksinimlerine uygun bir düzeye çıkartıyoruz. Çalışmanın yürürlüğe girmesi ile İstanbul’daki tüm yapılar 5 yılda bir denetim edilecek, denetimi yapılan binaların girişine de sertifika asılacak. Denetim sonrasında riskli olduğu tespit edilen ve acil güçlendirilmesi gereken binalar da sarı etiket ile işaretlenerek ilgili sürecin başlaması sağlanacak.