Tercih yapmayanlar, yarıda bırakanlar; üniversiteye rağbet azalıyor, uzmanlar ne diyor?

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) verilerine göre, bu yıl 3 milyon 120 bin 870 aday, imtihana başvurup fiyatını ödedi fakat 301 bin 508’i imtihana girmedi. İmtihana girip yerleştirme puanı hesaplanan 2 milyon 755 bin 301 adaydan ise 1 milyon 85 bin 96’sı hakkı olmasına karşın tercih yapmadı. Herhangi bir programı kazanan yaklaşık 168 bin aday da kayıt yaptırmadı.

Milliyet’ten Aysel Bozan Yılmaz imzalı habere göre, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Behçet Yalın Özkara, hususa ilişkin olarak, “İyi bir üniversiteyi yahut kısmı kazanmıyorsa öğrenci ‘Buradan mezun olsam da bu diplomayla iş bulamayacağım. O zaman niçin bu çabayı vereyim?’ diye düşünüyor” öngörüsünde bulundu.  

İş bulma dertsiz, düşük maaşlar…

Prof. Dr. Özkara, bunun sebebini de şöyle açıkladı:

“Değişim çağı içerisindeyiz. Bu süratli değişime üniversitei hantal yapılar eğitim noktasında yetişemiyor. Birçok üniversitede hâlâ yapay zekâ dersi verebilecek hocaların bile bulunamaması bunun göstergesi. Aileler bunu fark ettiklerinde, ‘Çocuğumu 4 yıl okutsam bile iş bulmakta katkı sağlamayacaksa, maaşını artırmayacaksa o zaman niçin okuyor?’ diye düşünüyor. Üst seviye üniversiteler ile tıp alanlar dışında okuyanlar katlanılan maliyete değmeyen bir diplomayla karşı karşıya kalıyorlar. İyi bir tekniker, iyi bir ara elaman, sıradan bir üniversite mezununun kazandığından çok daha fazlasını kazanabiliyor. Artık öğrencilerin büyük çoğunluğu birçok bilgiyi internetten elde edebiliyor. Çoğu okurken çalışmaya başlıyor. Bakıyor ki üniversiteden mezun olsa o parayı kazanamayacak git gide üniversiteden uzaklaşıyor ve sonunda bırakıyor.”

Bilinçsizlik, yanlış yönlendirme, ekonomik zorluklar…

Eğitim Uzmanı ve Ruhsal Danışman Cihan Yeşilyurt, adayların yüzde 40’ının tercih yapmamasının sebeplerini irdeleyerek şunları sıraladı:

“Ev kiralarının yüksekliği, devlet yurtlarının kontenjanlarının az olması ve özel yurtların astronomik fiyatları binlerce adayın tercih yapmamasına neden oldu. Vakıf üniversitelerinin fiyatlarını yüzde 100’e varan oranda artırması, aileleri gelecek yıllarda ne kadar zam yapılacağıyla ilgili kaygılandırdı. Fiyatlı programlarda kontenjan açığı meydana geldi. Soruların zorluğu nedeniyle istediği sıralamayı alamayan binlerce aday, 2025 YKS için hazırlanmaya karar verdi. Öte yandan 2024 YKS’de adayların yaklaşık yüzde 10’u üniversiteyi kazandığı halde kayıt yaptırmadı. Zira tercihler bilinçsizce yapılıyor. Üniversite adayları kendi ilgi, marifet ve yeteneklerine göre tercih yapmaları gerekirken kulaktan dolma bilgilerle tercihlerini oluşturuyorlar. Üniversiteleri gezme imkanı olmayan adayları, bazen öğretmenleri bazen de koçları yanlış yönlendirebiliyor. Gençler istemedikleri yerleri tercih edebiliyorlar. Sonra da hayal kırıklığı yaşıyorlar. Öğrencilerin bir kısmı okurken üniversiteyi bırakıp tekrar hazırlanıyor. Bunda en çok okudukları kente ahenk sağlayamamanın tesiri var. Ayrıyeten yanlış alanda okuyorum diye düşünüp tekrar imtihana girenler de oluyor.”