Vehbi Koç Vakfı Sohbetleri’nin ikinci konuğu Rahmi M. Koç: Koleksiyonerlik merakım babamın hediye ettiği oyuncak trenle başladı

Vehbi Koç Vakfı’nın vakfa emeği geçen bireyleri ağırlamak üzere, vakfın 55. kuruluş yıldönümü vesilesiyle başlattığı podcast serisi “Vehbi Koç Vakfı Sohbetleri”nin ikinci konuğu Koç Holding Gurur Başkanı ve Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Rahmi M. Koç oldu.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk özel vakfı olan Vehbi Koç Vakfı’nın kuruluş sürecini aktaran Rahmi M. Koç, koleksiyonerlik tutkusunun başlangıcını, çocukluk anılarını ve bugün Türkiye’nin farklı vilayetlerinde dünya endüstriyel mirasının değerli örneklerini barındıran müzelerinin doğuş kıssasını anlattı.

“Vehbi Koç gittiği her yeri ayrıntılıca inceler, etüt ederdi” 

Rahmi M. Koç, Vehbi Koç Vakfı’nın kuruluş sürecini şöyle anlattı:

“Babam ve annem, 1945 yılında kardeşim Sevgi Gönül’ü duyma sıkıntısını tedavi ettirmek için Amerika’ya, Johns Hopkins’e götürdüler ve ameliyat ettirdiler. Vehbi Koç, gittiği her yeri tetkik eder, dikkatle incelerdi. Amerika’da üniversitelerin, hastanelerin ve müzelerin büyük vakıflar tarafından kurulduğunu ya da finanse edildiğini gördü. Bu gözlemlerinden yola çıkarak Türkiye’de aynı bir yardım sisteminin oluşturulması gerektiğine karar verdi.

Osmanlı’dan kalan vakıflar Türkiye’de hâlâ mevcuttu, lakin yeni bir yapı oluşturmak gerekiyordu. Bunun için 16 yıl boyunca çalışıldı ve nihayetinde, Vehbi Koç Vakfı kuruldu.

Bugün şahsi yardımlarımız dışındaki bütün yardımlarımız Vehbi Koç Vakfı aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Vakfın geliri, Koç Holding’in gelirinin yüzde 10’u ile finanse ediliyor. Vehbi Koç Lisesi, Koç Üniversitesi, Amerikan Hastanesi ve müzelerimizin yanı sıra desteklediğimiz diğer kuruluşlar ve vakıflar da bulunuyor.”

“Boş vaktim olduğunda Henry Ford Müzesi’ne giderdim”

M. Koç, koleksiyonerlik tutkusunun nasıl başladığını ve müzelerin kuruluş kıssasını şöyle anlattı:

“Eskiden iş adamları, Berlin’e, Macaristan’a ya da Viyana’ya giderdi. Avusturalyalı bir dadımız vardı. Babamız gittiği zaman kız kardeşim Semahat’a (Semahat Arsel) kutu bebeği getirirdi. Bana da kendine göre bir şey getirirdi. Dadımız ‘Babanıza söyleyelim; bize sistematik bir armağan getirsin, Martin tren getirsin mesela’ dedi. Biz de babamızdan istedik. O da bir lokomotif, bir de bir kömür vagonu getirmiş. Dadımız ‘Bunun ardı da var’ deyince babam ‘Her gittiğimizde biraz getiririz, tamamlarız’ dedi. Sonra buharlı silindirler, buharlı gemilerle bir koleksiyon başladı. Üniversite vaktinde da merakımız devam etti. Paramız epey bir şeyler alırdık. O denli öyle birikmeye başladı…

“1958-1959 Otosan’ı kuracağız. Bizi Detroit’e gönderdiler. Otosan’ın makinelerinden Ford’a sipariş etmek üzere… Üç hafta kaldık. Henry Ford Müzesi vardı. Vaktim boş olduğunda bu müzeye giderdim. Arabanın seri imalat olarak dünyaya yayılması Henry Ford sayesinde olmuştur. Müzesi, geniş, kapsamlı ve tam Amerikan hayatını aksettiren bir müzeydi.

Türkiye’ye geldik. Biz de bir müze kuracağız, kendi sanayimizden artan şeyleri koyalım dedik. Türkiye’nin endüstriyel hayatına yönelik hiçbir şey kalmamıştı. Bulabildiklerimiz ya yurt dışından ithal edilenlerdi yahut yurt dışından aldık, getirdik. 7’den 70’e kadar, hatta şu anda hayat uzadı 5’ten 90’a kadar alakasını çekecek nitelikte olmalıydı; o denli de oldu. Bizim müzede tüm ailenin ilgisini çekecek şeyler var.”

Podcast yayınına şu linkten ulaşabilirsiniz.