‘Yenilmez Batı blokunun dağılışına şahitlik ediyoruz ve bunda çok kutupluluk etkili’

“Öncelikle şunu net bir şekilde görüyoruz; Batı bloku, kolektif Batı, nasıl ifade ederseniz edin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’dan oluşan blokun Ukrayna sorunu sonrasında uğradıkları ağır bir yenilgi var. Dağıldığını görüyoruz. Avrupa’nın içinde farklı sesler var, Trump’ın gelişi ile bir arada ABD ile Avrupa arasındaki bağların güzelden düzgüne zayıfladığını, hatta kopma noktasına geldiğini görüyoruz. Bunların arkasında da çok kutupluluk süreci var.

Ukrayna problemi de aslında bu çok kutupluluk sürecinin doğum sancılarından bir tanesiydi. Batı bloku Rusya’nın atılımı ile ortak bir yanıt vermeye çalıştı, oraya asker, lojistik, para gönderdi, Rusya iktisadını çökertmek için, Rusya’yı yıpratmak için çok sert yaptırımlar uyguladı. Fakat geldiğimiz noktada Batı açısından Ukrayna sahasında ağır bir yenilgi yaşandığını görüyoruz. Her yenilgiden sonra mağlup olan tarafta dağılmalar yaşanır. Biz bugün ‘çok muktedir, yenilmez Batı blokunun’ dağılışına şahit oluyoruz.”

“Avrupa’daki mevcut idareler ABD’nin Trump öncesi, Biden devrinin, Obama periyodunun bir izdüşümü, amiyane tabirle eski Avrupa’nın kalıntıları. Bundan Ötürü Avrupa’daki siyasi seçkinler ve sermayenin de bir kısmı varlıklarını sürdürebilmek için tuttukları bir hat vardı. Bu hat mağlup oldu. Yalnızca Ukrayna sahasında değil, Trump’ın gelişi ile birlikte ABD’nin içerisinde de. Washington’da Trump’ın gelişi ile birlikte diğer bir stratejik bakış, öbür bir dünya okuyuşu hükümran oldu.

Şimdi Trump’ın Amerika’nın içinde mücadele ettiği gruplar, bunların iz düşümleri Avrupa’da hala yönetimdeler. Bundan Ötürü bu eski periyodun idareleri iktidarlarını sürdürebilmek için atılımlar yapmaya çalışıyorlar. Bu ‘ABD olmasa da biz Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceğiz. Rusya’ya baş tutacağız’ ısrarının altında bu yatıyor. Fakat bu tarihin gerçekliğine, akıntıya karşı kürek çekiyorlar ve başarılı olmalarına imkân yok.

Avrupa açısından enerji çok büyük bir sorun, geride Amerika Birleşik Devletleri olmadan Rusya’ya karşı bu savaşı sürdürmeleri mümkün değil. Bundan Ötürü önümüzdeki periyotta Avrupa’da iktidar değişikliklerine şahit olacağız. Yeni periyoda uygun iktidarlar gelecek. Genel duruma baktığımız zaman Avrupa açısından bu şekilde sürdürülemez aslında.”

“Rusya-ABD görüşmelerini Ukrayna’ya indirgeyenler oldu fakat anladığımız kadarıyla Ukrayna buradaki alt başlıklardan bir tanesi. Ruslar ve Amerikalılar burada yeni sistemin kurallarını, esaslarını, sonlarını konuşuyorlar. İki devletin de aktif olduğu alanlar var, bunların başında Avrupa geliyor, keza Ortadoğu var. Birincil olarak benim anladığım kurallar konusu. Hangi temelde alaka kuracaklar? Ekonomi vurgusu da var. Rusya tarafından Yatırım Fonu’nun Başkanı katıldı, bu önemli. Öncelikli ikili ilişkiler, karşılıklı tansiyonun düşürülmesi. İlişkileri bir raya oturtacaklar.

İkinci olarak bu yeni denklemin kuralları ne olacak? Örneğin Avrupa konusunda en azından ideolojik alanda Trump da Putin de büyük benzerlikler gösteriyor. Trump da şimdi Avrupa’daki siyasi seçkine karşı bir pozisyonda keza Putin’in de görüşlerini uzun yıllardır gördük. Şu anda Avrupa’yı yöneten mevcut başkanlarla bir sorun yaşıyor. Bundan Ötürü Avrupa’yı tartışacaklardır. Avrupa’nın nereye doğru evrileceği çok önemli bir mesele. Zira Ukrayna sıkıntısının başlangıcının temelinde yalnızca Ukrayna hadisesi yoktu. Burada birincil olarak Rusya’yı yıpratma stratejisi, ikincil olarak da Rusya ve Avrupa alakalarını kopartmak vardı. Başından beri temel mesele Avrupa’ydı. Avrupa’yı coğrafik, kültürel, ekonomik olarak doğal akışına bıraktığınız zaman Rusya ile entegre olduğunu zati tarihte de görüyorsunuz.

Dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri bu entegrasyonu Avrupa’nın bilhassa enerji alanında ekonomik olarak, siyasi, kültürel olarak Rusya ile yakınlaşmasını engellemek için bu Ukrayna problemini kışkırttı. Belli oranda da başarılı oldu. Fakat şu anda Ukrayna’da bütün cephe yenildi. Amerika’nın içinde bu savaşı destekleyenler şimdi yenilmiş durumdalar. Bundan Ötürü Avrupa’nın mukadderatı ne olacak?”

“Mevcut şartlarda Trump Avrupa’yı masaya getirmez. Eski periyodun idareleri var, Trump’la pek çok noktada çelişiyorlar. Bundan Ötürü Trump direkt Putin ile bütün sıkıntıyı halletmek ister. Fakat bir pazarlık süreci yeni bir süreç olacak. Yalnızca Ukrayna sorununda değil, bütün Avrupa’nın dizaynına karar verilecek. Yalnızca Avrupa’nın değil Ortadoğu’nun gidişatının nasıl olacağını da Rusya ve Amerika tarafının konuşacağı, aslında tahminen pazarlık yapacağı bir süreç. Fakat mevcut şartlarda Avrupa bunun dışında.

Avrupa gazetelerinin yazdıkları, önderlerin açıklamalarına bakıldığında Avrupa şimdi bir illüzyonun içinde yaşıyor. Ortada kaybedilmiş bir savaş var, bedelini kim ödeyecek? Mevcut idareler bedelini ödemek istemiyorlar. İşin dayandığı nokta bu. Bundan Ötürü önümüzdeki dönem Avrupa’da iktidar değişikliklerinin yaşanacağı bir süreç olacak.”

“Aslında Ukrayna sıkıntısının başlangıcından itibaren Avrupa açısından trajikomik bir süreç yaşandı. Rusya’ya yönelik yaptırımlar, kültürel yasaklar vs. Bunlar Avrupa’nın çözülüşünü, çürümesini gösteriyordu. Tarihe bakıldığında Rusya Avrupa ile iş birliği yaptığı ama aynı vakitte karşı karşıya geldiği pek çok dönem var. Napolyon seferlerinden tutun, Hitler’in Sovyetler’e yönelik işgal teşebbüsü vs. Ruslar bunlara alışıklar. Rusların Avrupa’dan kopuşu geniş bir bahis. Kültürel manada değil de ekonomik manada bütün bu yaptırımlara, savaşa, diplomatik açıklamalar, kültürel baskılar vs. Rusya’nın hala Batı merkezli ekonomi çizgisinden, sisteminden tam olarak kopuş yaşamadığını gördük. Bu çok önemli bir nokta.

Önümüzdeki süreçte Putin-Trump görüşmesi, Putin-Şi Cinping bağlarında şunu göreceğiz; Atlantik sisteminin de kopuşu ile bir arada Rusya’da da ekonomik manada büyük değişikliklere şahit olabiliriz. Kültürel değişiklikler de bunun bir sonucu olacak. Rusya hala Avrupalı hissediyor. Yapılan açıklamalarda ‘Asıl Avrupa’yı biz temsil ediyoruz’ savını görüyorsunuz. Fakat ekonomik alt yapıda değişiklikler olursa (çünkü şu an Atlantik merkezli ekonomik sistem zayıflıyor) o denli bir periyotta Rusya’nın bu sistemden uzaklaşması tahminen gerçekleşebilir. Bunun da kültürel alanda yansımalarına şahit olabiliriz. Önümüzdeki periyodun en kritik konusu yeni kurulacak Atlantiksiz ekonomik modelleme, ikincisi de Rusya-Çin ilişkileri. Rusya-Çin münasebetlerinin gidişatı global manada belirleyici olacaktır.”