Hakan Fidan Çin’e gidiyor; gündeminde Filistin ve Uygur Türkleri de var

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Politbüro Üyesi ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin davetine icabetle, 3-5 Haziran tarihlerinde bu ülkeyi ziyaret  edecek. Ziyarette Filistin, Ukrayna ve Asya-Pasifik’teki gelişmeler ve  Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlükleri sorunları değerlendirilecek.

Fidan, Dışişleri Bakanı sıfatıyla ÇHC’ye ilk defa bir ziyaret gerçekleştirmiş olacak. Wang Yi, 2023 Temmuz ayında Türkiye’yi ziyaret etmişti.

Diplomatik kaynaklara göre; Dışişleri Bakanı Fidan’ın mevkidaşı Wang Yi’nin yanısıra Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng ile ÇKP Politbüro Üyesi, Merkezi Siyasi ve Hukuki İşler Komisyonu Başkanı Chen Wenqing’le de görüşmesi öngörülüyor.

ÇHC’de yaşayan  Türk vatandaşları ile de buluşması planlanan Bakan Fidan’ın Pekin’deki temaslarının akabinde 4-5 Haziran tarihlerinde Urumçi ve Kaşgar kentlerini ziyaret edeceği de öğrenildi.

Bakan Fidan’ın Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni ziyareti, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde 2012 yılı Nisan ayında bölgeye yaptığı ziyaretten sonra Türkiye’den en üst seviyeli ziyaret olacak.

Türkiye son devirde ÇHC’nin tüm bölgeleriyle alakalarını güçlendirmek için adımlar atıyor. Bu çerçevede ÇHC’deki diplomatik mevcudiyetini Pekin Büyükelçiliği, Guanco, Şanhay ve Hong Kong Başkonsolosluklarına ek olarak geçen sene açtığı Çengdu Başkonsolosluğuyla destek etti.

Ziyaretin gündeminde neler var?

İki ülke arasında ticaret hacmi 2023 yılında 48 milyar doları geçti. ÇHC, Türkiye’nin Asya’da birinci, dünyada üçüncü büyük ticaret ortağı. Diplomatik kaynaklara göre; Görüşmelerde ekonomik-ticari ilişkiler çok önemli yer tutacak ve ikili ticaretin daha istikrarlı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ile ÇHC’den Türkiye’ye bilhassa yeni teknolojiler alanında yatırımlara dair işbirliği imkanları da ele alınacak.

Ukrayna, Gazze ve Kızıldeniz’deki gelişmelerin global tedarik sınırlarının güvenliğini ve birtakım ulaştırma koridoru projelerini olumsuz etkilediği bir devirde Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü ile Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor Teşebbüsümüzün ahenkleştirilmesi çalışmaları hakkında da görüş alışverişinde bulunulacak.

Öte yandan enerji, sivil havacılık, turizm işbirliği de diğer gündem mevzuları arasında yer alıyor. Tek Çin siyaseti izleyen Türkiye, görüşmelerde ÇHC’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği kıymete vurgu yapacak.

Filistin problemi ele alınacak

Görüşmelerde, başta Gazze olmak üzere Ukrayna ve Asya-Pasifik’teki gelişmelerin de kıymetlendirilmesi öngörülüyor. ÇHC ve Türkiye bilhassa Filistin probleminde görüşlere sahip. Gazze’de biran önce kalıcı ateşkes sağlanması ve iki devletli tahlilin sağlanması için atılabilecek adımlar, Fidan’ın Pekin’de yapacağı temaslarda çok önemli bir yer tutacak.

 ÇHC Devlet Başkanı Xi, Çin-Arap Ülkeleri İşbirliği Forumu 10. Bakanlar Konferansı Açılış Merasiminde yaptığı konuşmada Çin’in, 1967 hudutları temelinde başşehri Doğu Kudüs olan tam bağımsız Filistin
devletinin kuruluşunu ve Filistin’in BM’ye tam üyeliğini savunduğunu; tahlil için geniş kapsamlı, uzman ve tesirli bir uluslararası barış konferansının toplanmasını desteklediğini belirtmişti.

Uygur Türkleri gündeme getirilecek

Türkiye, Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde refah ve huzur içinde yaşamalarının ehemmiyetini de tüm ikili temaslarda gündeme getirecek.

Ziyaret vesilesiyle yapılacak temaslar, bu mevzuların tekraren ele alınması bakımından çok önemli bir imkan teşkil edecek.