İtalya’da erişim engeli getirilen DeepSeek ne kadar inançlı?
İtalyan Kişisel Verileri Korunma Kurumu, 30 Ocak’ta, Çin’in yapay zeka modeli DeepSeek’e erişim engeli getirdi. Münasebet olarak, şahsî dataların toplanması ve saklanmasına dair bilgi taleplerine şirketin verdiği cevabın “tamamen yetersiz” olması gösterildi.
İtalya’da 29 Ocak’ta uygulama mağazalarında DeepSeek indirilemez duruma getirilmişti.
İtalyan yetkililer, ferdî dataların kullanımına ilişkin DeepSeek’ten bilgi talep etmiş, hangi ferdî bilgilerin, hangi kaynaklardan, hangi gayelerle, hangi yasal destekle toplandığını ve Çin’de saklanıp saklanmadığını sormuştu. Çinli şirketten alınan karşılığın yetersiz görülmesinin akabinde uygulamaya erişim engeli getirildi.
Piyasalarda ve teknoloji sektöründe fırtına yaratan Çin merkezli yapay zeka asistanı DeepSeek’e dair şahsî dataların toplanması ve saklanmasına dair kaygılar ilk olarak Avustralya Bilim Bakanı Ed Husic’ten gelmişti.
Huawei’den TikTok’a kadar Çin teknolojisi, şirketlerin Çin devletiyle irtibatlı olduğu iddiaları ve kullanıcıların datalarının istihbarat maksatlı toplanmasına yol açabileceği kaygıları daha önce de tekraren dile getirildi.
Donald Trump, DeepSeek’in teknoloji yarışında güçlenmesi için ABD’li şirketlere bir “uyanış çağrısı” olduğunu söyledi. Lakin ulusal güvenliğe bir tehdit olduğunu ima etmedi. Tersine maliyetleri düşürürse bunun iyi bir şey olabileceğini söyledi.
Ancak Avustralyalı bakan Husic, ABC News’e yaptığı açıklamada, “veri ve kapalılık yönetimi” de dahil olmak üzere birçok yanıtsız soru olduğunu söyledi. “Bu tıp bahislerin titizce kıymetlendirilmesi gerektiğini” ifade etti.
DeepSeek, BBC’nin yorum talebine karşılık vermedi.
Ancak İngiltere ve ABD’deki kullanıcılar şimdiye kadar bu türlü bir kaygı dile getirmedi.
DeepSeek, her iki ülkedeki uygulama mağazalarında tepeye fırladı ve piyasa analisti Sensor Tower, lansmanından bu yana 3 milyon indirme görüldüğünü söyledi.
DeepSeek hangi dataları topluyor?
DeepSeek’in kendi zımnilik siyasetine göre, kullanıcılardan fazla ölçüde ferdî bilgi topluyor ve bu bilgiler Çin’deki “güvenli sunucularda” saklanıyor.
Bu datalar şunları içerebilir:
DeepSeek bu bilgileri, “güvenlik, emniyet ve istikrarını” artırarak kendisini geliştirmek için kullandığını söylüyor.
Daha sonra bu bilgileri hizmet sağlayıcılar, reklam ortakları ve kendi şirket grubu gibi diğer aktörlerle paylaşacak ve bu bilgiler “gerektiği kadar uzun bir süre” saklanacak.
Dijital saklılık üzerine çalışan ExpressVPN’ten Lauren Hendry Parsons, “DeepSeek’in teknolojik potansiyeli, bilhassa zımnilik siyasetinin kuralları konusunda önemli kaygılar var” diyor.
Parsons bilhassa, dataların “kullanıcı ile hizmet dışındaki eylemlerini eşleştirmeye yardımcı olmak için” kullanılabileceğini belirten kısmına vurgu yapıyor. Bunun “gizliliğiyle ilgili tasa duyan herkes için bir alarm” olduğunu söyledi.
Ancak uygulama çok fazla data toplasa da uzmanlar bunun kullanıcıların ChatGPT ve Gemini rakipleri ya da hatta sosyal medya platformlarının kapalılık siyasetlerine çok benzediğini belirtiyor.
Güvenli mi, değil mi?
Oxford Information Labs’ın CEO’su Emily Taylor, “Web ya da uygulama ile erişilebilen herhangi bir yapay zeka modeli için, kendisine sorulan yahut kendisinden istenenler, o modelin imalcileri için kullanılabilir hale gelir” diyor ve ekliyor:
“Bu nedenle, bâtın ya da ulusal güvenlik alanlarında çalışan herkesin bu risklerin farkında olması gerekir”.
Salford Üniversitesi’nden Dr. Richard Whittle da uygulama ile ilgili “veri ve zımnilik konusunda çeşitli endişeleri” olduğunu, lakin ABD’de kullanılan modellerle ilgili de “birçok endişe” olduğunu söyledi:
“Kullanıcı çoğu zaman titiz olmalı”.
İngiltere data düzenleyicisi ICO, kullanıcıların, bilgilerinin AI modellerini eğitmek için kullanılmasıyla ilgili haklarının farkında olmaları konusunda uyardı.
BBC’nin Avustralya hükümetinin telaşlarını paylaşıp paylaşmadıklarıyla ilgili sorusuna şöyle cevap verildi:
“AI geliştiricileri ve uygulayıcıları, insanların şahsî datalarının kullanımı hakkında manalı, öz ve kolay erişilebilir bilgilere sahip olmalarını ve insanların haklarıyla ilgili açık ve tesirli süreçlere sahip olmalarını sağlamalıdır”.