Lise öğrencileri ayakta: Koyun sürüsü değiliz

Türkiye’nin dört bir yanında liseliler ayakta. Sebebi ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın “proje okul” uygulaması kapsamında aldığı yeni kararlar. Öğrenciler düzenledikleri aksiyonda Yusuf Tekin’e sert tepki gösterdi.

“Türkiye’de 7’den 70’e insanlar artık bir yansıyı ortaya koymaya çalışıyor. Burada artık sahiden de herkes hukuk devleti için son raddede olduğumuzun şuuruyla hareket ediyor.” Bu sözler Kadıköy Anadolu Lisesi’nde yapılan aksiyonda mezunlar ismine konuşan Avukat Uğur Can Demirci’ye ait. Türkiye’de haftalardır düzenlenen protestolarda dile getirilen hak, hukuk, adalet talepleri bu defa liselerde yankı buluyor. Bugün İstanbul’dan, Ankara ve İzmir’e, Mersin’den, Sinop’a, Edirne’ye ülke genelinde pek çok okulda lise öğrencileri derslere girmedi, oturma eylemleri düzenledi. Sebebi ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) “proje okul” uygulaması kapsamında aldığı yeni kararlar.

MEB, 8 Nisan’da açıkladığı “2025 yılı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atama ve Yönetici Görevlendirme” sonuçlarına göre, bu liselerde görev yapan birçok öğretmeni, kendi talepleri dışında görevden alarak norm fazlası statüsüne geçirdi.

Protestolar alanlara taşındı Cuma gününden itibaren öğretmenlerinin görev yerini değiştirmesine tepki gösteren öğrencilere destek ise büyüyor. Protestolar lise bahçelerinden dışarı da taşındı. Lise öğrencilerinin yanı sıra pek çok mezun, veli ve vatandaş da hükümetin eğitim siyasetine karşı alanlara çıktı. İstanbul Beşiktaş Meydanı’nda bir araya gelen lise öğrencileri, “Öğretmenime dokunma” pankartı açarak yaşananlara tepki gösterdi.

Meydanda toplanan öğrenciler, “Öğretmen siyasetin esiri değildir”, “Torpil okulda öğrenciler sokakta”, “Projeniz değiliz”, “Liselileri MESEM’de öldürmeseydiniz daha kalabalık olacaktık” yazılı dövizler taşıdı. Liselilerin eylemine üniversite kortejleri de destek verdi. “Anneler burada evlatlarının yanında” dövizi taşıyan anneler ise öğrencilere destek için alandaydı. Bu hareketle aynı saatlerde İstanbul Şehir Milli Eğitim Müdürlüğü önünde de aynı taleplerle bir eylem düzenlendi. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin öğle saatlerinde proje okullarındaki öğretmen atamalarına karşı liselerde yapılan protestolar için “Tamamı politik manipülasyon çabası” sözlerini kullanmıştı.

Öğrencilerden Bakan Tekin’e yanıt Beşiktaş Meydanı’nda düzenlenen protestoda yapılan açıklamada öğrenciler Yusuf Tekin’e karşılık verdi. Lise öğrencileri ismine okunan açıklamada, “Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin ne öğrencilerin ne de öğretmenlerin haklarını koruyan, jenerasyonların daha iyi bir geleceğe sahip olmaları için gayret sarf eden bir bakan değildir. Tek amaçladığı sendikalaşma isteyen öğretmenleri sindirmeye çalışmak, özel okullardaki öğretmenleri kölelik şartlarına mahkum etmek, esaslı liselerdeki nitelikli eğitimi kesintiye uğratmak, geleceğe dair hiçbir umudu olmayan liseliler yetiştirmek olan bir kişi eğitimden sorumlu olmamalı” denildi ve şöyle devam edildi:

“Var olan umudumuzu kaybediyoruz. Haftada beş gün gittiğimiz okullarımıza koyun sürüsü muamelesi görüp her çocuğun hakkı olan nitelikli eğitimden yoksun bırakılıyoruz. Tüm bunlar gözlerimizin önünde yaşanırken Yusuf Tekin ve ondan evvelki bakanların gözümüzde bir legalliği yoktur. Hiçbir zaman da olamayacaktır.”

“Amaçları daha aciz hissettirmek” Bakanlığın uygulaması 2016’dan beri devrede. Pekala neden tepki bu sefer bu kadar büyük oldu? DW Türkçe’ye konuşan Kadıköy Anadolu Lisesi mezunu bunu şöyle yanıtlıyor: “Tek başlarına bu ülkenin çok çok önemli temellerini sarsmak için çalışıyorlar hala. Ve de bu vakitte yapılması da çok enteresan. Tamamen güç gösterisi ve ben yaptım oldu şeklinde milleti biraz daha aciz hissettirmek. Bir nevi tacizi göstere göstere gözümüze sokmaya çalışıyorlar.” Öbür biri ise ekliyor:

“Buna karşı koyacak tek güç bir olmaktır, birleşmektir. Bu tehlikeye karşı duran hangi görüş olursa olsun bir araya gelmeli ve yığınlar halinde mani olmalıyız. Yani bu duvarı yıkamayacakları kadar çok yığılı bir duvar oluşturmalıyız.”

Mezunlar, buna aynı okullarda jenerasyondan nesile aktarılan dayanışma ruhunun korunması gerektiğini vurguluyor. “Okulun kültürel birikimine tehdit” Avukat Uğur Can Demirci Kadıköy Anadolu Lisesi mezunları ismine DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, uygulamanın yalnızca idari bir işlem değil, vakitte okulun kültürel birikimine yönelik bir tehdit olduğunu söylüyor. Demirci, “Buradaki rotasyon uygulaması aslında kendine has kültüre sahip liseler için bir yıkım çalışması. Mezunlar arası dayanışma, abilik-abla­lık ilişkileri ve okulun kültürel transferi hedef alınıyor. Bu yapılar ortadan kaldırılarak öğrenciler, istenilen ideolojik yönlendirmeye açık hale getirilmeye çalışılıyor” diyor. Kadıköy’deki eyleme Moda sakinleri de destek verdi. Bir vatandaş neden eyleme katıldığını şöyle açıklıyor:

“En baştan bir dizayn söylediği söz edilen eğitim üzerinde. Okulların kalitesini düşürmek, kendi niyetlerindeki öğretmenleri buraya yerleştirmek istiyorlar. Daima bir hak arama yoluna gitmek zorundayız. Kadıköy’de, Şişli’de, Saraçhane’de her yerdeyiz.”

Bir oburu ise şöyle diyor: “Çünkü ülkedeki bilimsel temelli okulların yok edilmesi, onun yerine düşünmeyen çağdaşlıktan uzak okulların çoğalması, İmam Hatipler gibi okulların çoğalması amaçlanıyor. Hedef bu.”

“Tercihlerimin hiçbirine atanamadım” Şişli Anadolu Lisesi’nde de öğrenciler dersleri boykot etti. Okul bahçesinde düzenlenen aksiyonda “Ben bir öğretmenimi savunup geliyorum”, “Dikkat boyun eğmek omurga sorunu yaratır”, “Öğretmene sahip çıkmak ödev değil onurdur” dövizleri taşındı. Eyleme okulun mezunları ve vatandaşlar da destek verdi. Ataması gerçekleştirilmeyen öğretmenler de DW Türkçe’ye konuştu. Öğretmenler MEB’in proje okul atamalarında kriterlerin belirsizliğinden ve siyasi saiklerle hareket edildiğinden şikayetçi.

DW Türkçe’ye konuşan Şişli Anadolu Lisesi’nde görevli bir öğretmen, sistemin keyfi işlediğini vurguluyor. “Tayin istemek zorunda bırakıldık” diyen öğretmen, şu sözleri kullanıyor: “10 tane tercih yaptırdılar. Tercihlerimin hiçbirine de atanamadım. Atanamadığım gibi benim kendi okulumdaki takım şu an boşta. Boşta olan takım ile atanamıyorum.”

Aynı okuldan öteki bir öğretmen ise Şişli Anadolu Lisesi’ne imtihanla atandığını, lakin bunun hiç dikkate alınmadığını, puanına bakılmadan atamasının gerçekleştirilmediğini anlatıyor. “Türkiye tarihinde ilk defa oluyor” “Neye göre atandık yahut neye göre atanmadık? Buna dair hiçbir bilgi bize verilmiyor ve şimdi zorla tayin ediliyoruz” diyen öğretmen ekliyor:

“Yerimize atanan şahıslara baktığımızda çoğunlukla iktidar yanlısı sendikanın öğretmenlerinin yahut hiç sendikaya üye olmamış öğretmenlerin atandığını gördük. Ve görevlerinden alınıp ataması yapılmayan öğretmenlerin çoğunluğunun muhalif sendikadan olduğunu görüyoruz. Bu da tabii aklımızda bir sürü soru işareti yaratıyor. Proje okullarında da sanki bir kadrolaşmaya mı gidiliyor? Kendi takımlarını yerleştirmek için mi boşaltıyorlar? Zira bu şekilde bir atama Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa oluyor.”