CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Kurulu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Radyo Sputnik’te Okan Aslan’ın sunduğu Gün Ortası programında tarım kesiminin etkileyen zirai don hakkında konuştu.
Gürer, Türkiye’nin birçok vilayetinde tesirli olan zirai don olayının tarım için büyük bir yıkım olduğunu vurgulayarak, “Çiftçimize, üreticimize geçmiş olsun” diyerek sözlerine başladı.
Don olayının yalnızca üreticiyi değil, tüketiciyi de vurduğunu belirten Gürer, “28 milyon ton olan meyve üretimimiz bu yıl çok önemli ölçüde zarar gördü. Elma, kiraz, kayısı, dut, üzüm, fındık benzeri ihraç eserlerimiz büyük ölçüde dondan etkilendi” dedi. Gürer, bu felaketin yılbaşında Adana’daki narenciye hasarıyla başladığını ve tesirinin ülke geneline yayıldığını ifade etti.
“Çiftçi borç içinde, traktöre icra geliyor”
Zirai donun çiftçiye ekonomik olarak da darbe vurduğunu belirten Gürer, şunları söyledi:
Gürer, 2024’ü çiftçi için “kara yıl” ilan ederek borçların 2027’ye kadar ötelenmesi ve faizlerinin silinmesi için kanun teklifi verdiğini hatırlattı.
Çiftçilerin yaşadığı mağduriyetin büyüklüğünü vurgulayan Gürer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Niğde tarım kentidir, elma ve kiraz dondu”
Niğde özelinde de zararın büyüklüğüne dikkat çeken Gürer, “Niğde Türkiye’de elma ağacı sayısında birinci, üretimde üçüncü sırada. Kirazda yedinciyiz. Patateste birinciyiz. Lakin bu yıl ağaçların çoğu donmuş durumda” diye konuştu.
Niğde’nin Bor, Bahçeli, Kemerhisar ve Çamardı benzeri tarım bölgelerinde de önemli hasarlar olduğunu belirten Gürer, “İngiltere sarayına kadar giden kalitede kiraz üretiyorduk, şu anda ağaçlar dondu” dedi.
Tarım Bakanı’nın “arzda sorun olmayacak” açıklamasını da eleştiren Gürer, şunları kaydetti:
Daha sahada hasar tespiti yapılmadan bu açıklama nasıl yapılabiliyor? Bu açıklama gerçekçi değil. Rafta fiyatlar artacak. Tüketici markette fiyatlara yalnızca bakacak. Sürecin besin enflasyonunu tetikleyecek. 2025 yılı için çiftçiye ayrılan tarım dayanağının 135 milyar lira, Tarım Kanunu’nun 20. unsuruna göre bu sayının 615 milyar lira olması gerekiyor. 2024 yılının dayanağı daha mart sonuna kadar ödenemedi.
Gürer, tarımda yaşanan külfetlerin temelinde plansızlık ve liyakat eksikliği olduğunu belirtti. Limon örneği üzerinden konuşan Gürer, sözlerine şöyle devam etti:
Zirai don olayının yalnızca üretimi değil, tüketiciyi de etkilediğini belirten Gürer, şunları aktardı:
Aslında bir takım doğru atılımlarla Türkiye kendi kendine kâfi hale gelebilir mi?” sorusunu yanıtlayan Gürer, şu karşılığı verdi:
Havamız, suyumuz, çiftçimiz var. Doğru yönetirsek kendi kendimize yeteriz. Ama kamucu anlayış terk edildiği için bugün bu haldeyiz. Ziraat Bankası yeniden çiftçi bankası olmalı, üretim öncesi ve sonrası planlanmalı. Stoklar tükendiğinde fiyatlar daha da artacak.