Dünyanın en büyük güdümlü füze üreticisi ABD’li savunma şirketi Raytheon, son iki yılda Ukrayna’ya gerçekleştirdiği silah sevkiyatından büyük mali yararlar elde etti. Sputnik, şirketin mali tablolarını inceleyerek Ukrayna’ya yapılan sevkiyatların Raytheon’un büyümesinde çok önemli rol oynadığı sonucuna vardı.
RTX Corporation’ın yan kuruluşu olan Raytheon Missiles & Defence (RMD), Kiev rejimi için NASAMS sistemlerinin yanı sıra, Stinger ve Javelin füzelerini de üretiyor. Şirket ayrıyeten faal bir şekilde Patriot benzeri hava savunma sistemlerini de tedarik ediyor ve ellerindeki sistemleri Ukrayna’ya teslim eden ya da bunu yapmaya hazırlanan Batılı ülkelerden bu sistemler için yeni siparişler alıyor.
Çatışmalar kârı körüklüyor
Rusya, Ukrayna’ya yapılan silah sevkiyatlarının çatışmanın daha da tırmanmasına yol açtığını ve NATO ülkelerini de içine aldığını tekraren ifade etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’ya yapılan tüm silah sevkiyatlarının Rus ordusu için legal hedef olduğunu vurguladı. Lavrov ayrıyeten ABD ve NATO’nun, yaptığı silah sevkiyatları ve Ukraynalı askerlere verdiği eğitimle çatışmaya dahil olduğunu kaydetti.
Sputnik’in yaptığı tahlil, Ukrayna’daki çatışmanın Raytheon için çok önemli bir büyüme faktörü haline geldiğini ortaya koydu. Şirket, 2022’ye kadar birkaç çeyrek boyunca yaşanan düşüşün akabinde, Ukrayna’ya sevkiyatların başlamasıyla mali performansında istikrarlı bir düzgünleşme göstermeye başladı. 2022’nin ikinci çeyreğinde yeni siparişlerin yüzde 18.6’lık hissesi (662 milyon dolar), ABD Ordusunun Stinger füze stokunun yenilenmesiyle sağlandı, çünkü bu tipten binden fazla eski füze Ukrayna’ya gönderildi. 2022’nin dördüncü çeyreği itibariyle yeni füze siparişleri, satışların bir evvelki yıla göre yüzde 6 artırmasına yol açtı. Ukrayna’ya NASAMS tedarikiyle ilgili 698 milyon dolarlık kontrat, toplam yeni siparişlerin yaklaşık yüzde 17’sini oluşturdu.
Silahlara yönelik talep 2023’te de artmaya devam etti. Raytheon, 2023 Haziran’da AIM-120 D-3 ve C-8 AMRAAM füzeleri için 1 milyar 150 milyon dolarlık bir kontrat imzaladı. Bu kontrat Ukrayna dahil 18 ülkeye sevkiyatları içeriyordu. Sipariş, 2023’ün ikinci çeyreğinde gerçekleşen toplam satışların yaklaşık yüzde 28.8’ini oluşturdu.
Birleşme ve yeni sözleşmeler
RMD’nin Raytheon Intelligence & Space ile 2023’ün üçüncü çeyreğinde açıklanan birleşmesine karşın, Ukrayna’daki çatışmayla ilgili olan füze siparişleri, şirketin faaliyetlerini etkin olarak beslemeye devam etti. 2023’ün dördüncü çeyreğinde, Patriot sistemleri için GEM-T füzelerinin üretimi Raytheon’a 2 milyar 800 milyon dolar kazanç getirdi. Bu da, söylediği söz edilen devirde toplam 6.9 milyar dolarlık siparişlerden elde edilen gelirin yüzde 40’ını oluşturdu.
Almanya, elindeki Patriot’ları Ukrayna’ya devrettikten sonra, Raytheon’dan yeni sistemler sipariş etmek zorunda kaldı. Bu ülke, 2023 Mart ayında, Patriot stoklarının yenilenmesi için 1 milyar 200 milyon dolarlık mukavele imzaladı ve bu da 2023 ilk çeyrekteki 6.7 milyar dolarlık yeni sipariş gelirinin yüzde 18’ini oluşturdu. Almanya, Temmuz ayında da aynı fiyatta benzer bir kontrat imzaladı.
Bunun dışında Raytheon ve Lockheed Martin paydaşlığı, 2023 Ağustos ayında ABD Ordusu için Javelin füzeleri üretmek üzere 1.3 milyar dolar değerinde bir kontrat imzaladı. Binlerce füzenin Ukrayna’ya gönderilmesinin akabinde Pentagon’un cephaneliğini yenilemeyi amaçlayan bu kontrat kapsamında, 2026’ya kadar her yıl 3 bin 960 adet füze üretilmesi planlanıyor.
Bir tek Ukrayna değil
ABD merkezli araştırma şirketi Vertical Research Partners’in gerçekleştirdiği bir çalışma, Raytheon’un da aralarında bulunduğu ABD’nin en büyük beş savunma şirketinin 2026’ya kadar 26 milyar dolara varan net nakit akışı sağlayacağını öngörüyor. Raytheon benzeri ABD’li silah üreticileri, Ukrayna’daki çatışmanın yanı sıra, Ortadoğu’da tırmanan tansiyon bağlamında ABD’nin İsrail’e devam eden dayanağından de kârın artmaya devam etmesini bekleyebilirler.
İsrail Savunma Bakanlığı, bu yılın Ağustos ayına kadar ABD’den askeri kargo içeren 500 uçak seferinin yapıldığını ve toplam 50 bin ton askeri teçhizat taşındığını bildirdi. Sevkiyatlar arasında zırhlı araçlar, mühimmat, şahsî kollayıcı ekipman ve tıbbi teçhizat bulunuyordu. Bakanlık bu sevkiyatların “devam eden savaşta İsrail Savunma Kuvvetleri’nin operasyon yeteneğini sürdürmesi açısından kritik kıymete sahip” olduğunu kaydetti.
Böylelikle, global çatışmaların tesiriyle Raytheon’un ürünlerine yönelik artan talep, şirketin global silah pazarındaki kilit oyuncu pozisyonunu güçlendiriyor.